Το πρώτο «πρέπει» της ζωής μου το άκουσα πολύ μικρή. Δεν θυμάμαι πια αν ήταν το «πρέπει να φας το φαί σου» ή το «δεν πρέπει να τραβάς την κοτσίδα της αδελφής σου», το μόνο που θυμάμαι είναι ότι μια λεξούλα τόση δα εισέβαλε μια μέρα στην ζωή μου και από τότε εγκαταστάθηκε εκεί, έβγαλε ρίζες σαν ελιά και ξεθεμέλιωσε τα «θέλω» μου. Όσες φορές ρώτησα την μάνα μου παιδί ακόμα γιατί πρέπει ποτέ δεν πήρα μια απάντηση που να ικανοποιούσε την παιδική μου απορία. «Γιατί έτσι» ήταν η πιο συνηθισμένη της απόκριση ή ακόμα χειρότερα «όταν μεγαλώσεις θα καταλάβεις»
Από τότε πολλά χρόνια πέρασαν, μεγάλωσα μα ποτέ δεν κατάλαβα. Για κάθε χρόνο εφηβικής και ενήλικης ζωής πολλά πρέπει ήρθαν και συσσωρεύτηκαν το ένα πάνω στο άλλο, σαν ένα ατέλειωτο ντόμινο από χιλιάδες κομμάτια που έπεφταν και συμπαρέσυραν τα πάντα στο πέρασμα τους. Από το πρέπει να διαβάζεις για να μπεις στο πανεπιστήμιο μέχρι το δεν πρέπει να του δείξεις ότι σου αρέσει των πρώτων ερωτικών σκιρτημάτων περνάς χωρίς να το καταλάβεις στο πρέπει να βρεις δουλειά, να κάνεις οικογένεια, παιδιά, να βγάλεις λεφτά, να πάρεις σπίτι. Πρέπει να κάνεις υπομονή, να είσαι ψύχραιμος, δυνατός. Πρέπει να αντέξεις, χωρισμούς, απώλειες μικρές ή μεγάλες, αρρώστιες και θανάτους. Πρέπει να υποταχθείς σε δουλειές που δεν σου αρέσουν, να συμβιβαστείς με καταστάσεις που σε θυμώνουν, να μάθεις να ζεις σε μια κοινωνία που σε έχει εγκλωβίσει στους δικούς της κανόνες που σε έμαθε να τους υιοθετείς.
Πόσα «δεν θέλω αλλά πρέπει» έχουμε πει για τα πιο σημαντικά αλλά και τα πιο ασήμαντα στην ζωή μας σκέφτομαι.
Πως καταφέραμε να ξεχάσουμε εκείνο το μικρούλι «θέλω» που λέγαμε παιδιά και που χτυπώντας με δύναμη το πόδι και κλαίγοντας γοερά το διεκδικούσαμε; Ακόμα και τώρα, όταν το διατυπώνουμε, γίνεται πάντα μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια. Με τάξη, ευπρέπεια. Μας ακούν, αλλά δεν μας ικανοποιούν. Μας ικανοποιούν, αλλά γίνεται μερικώς, ποτέ πλήρως. Πως γίναμε έτσι, ανήμποροι να διεκδικήσουμε έστω και μια στιγμούλα για τα θέλω μας, τις ανάγκες μας; Γίναμε επειδή κατά βάθος έτσι προστατεύουμε και εμείς τον εαυτό μας από τις διεκδικήσεις των άλλων. Και επειδή αλλάζουμε ρόλους. Δεν είμαστε πάντα παιδιά. Γινόμαστε γονείς, αφεντικά, πηδάμε από το ένα ρολάκι στο άλλο.
Όλες αυτές οι σκέψεις τρύπωσαν στο μυαλό μου χθες το πρωί όταν άκουσα για τον έφηβο που επιχείρησε να αυτοκτονήσει δύο φορές μαθαίνοντας τα αποτελέσματα των εξετάσεων του και που δεν ήταν εκείνα που έπρεπε. Εκείνα που τον είχαμε μάθει ότι πρέπει να είναι. Και μαζί με σκέψεις γέμισα και ενοχές και ντράπηκα. Νομίζω πως η ντροπή πρέπει να είναι συλλογική. Μας αφορά ως κοινωνία, αλλά μας αφήνει αδιάφορους ως πολίτες. Κάποτε και αυτό το παιδί θα προσπαθήσει να αλλάξει ρόλο. Φοβάμαι πως δεν θα τα καταφέρει. Το σύστημα που φτιάξαμε τον έχει καταδικάσει να είναι μονίμως κομπάρσος. Και θύμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου