Σε πρωτοφανή, μυστική παρέμβαση για τη διάσωση ελληνικής τράπεζας (ή μήπως τραπεζών;) προέβη τον Μάρτιο και τον Απρίλιο η Τράπεζα της Ελλάδος, προσφέροντας ρευστότητα έκτακτης ανάγκης σε τεράστιες δόσεις! Σήμερα, το τραπεζικό σύστημα της χώρας θεωρείται ασφαλές, με τους προστατευτικούς μηχανισμούς που έχουν ενεργοποιήσει η Ε.Ε., το ΔΝΤ και η ΕΚΤ, αλλά όσα συνέβησαν τους προηγούμενους μήνες δείχνουν καθαρά πόσο δύσκολες ώρες πέρασαν οι ελληνικές τράπεζες.
Αδιάψευστος μάρτυς των αγωνιωδών παρεμβάσεων της ΤτΕ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη σταθεροποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, τις ημέρες των ανεξέλεγκτων πιέσεων στα κρατικά ομόλογα, είναι τα στοιχεία που δημοσιεύονται στις μηνιαίες λογιστικές καταστάσεις της ΤτΕ.
Για πρώτη φορά, στις λογιστικές καταστάσεις του Μαρτίου και του Απριλίου, εγγράφονται μεγάλα ποσά χρηματοδότησης τράπεζας (ή μήπως τραπεζών;) από το μηχανισμό διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης της ΕΚΤ (Marginal Lending Facility – MLF).
Πρέπει να σημειωθεί, ότι ο μηχανισμός αυτός εμφανίζει μεγάλες εκροές μόνο όταν κάποιες τράπεζες κινδυνεύουν με κατάρρευση και αδυνατούν να δανεισθούν από τη διατραπεζική, ή από τους συνήθεις μηχανισμούς χρηματοδότησης της ΕΚΤ –για παράδειγμα, τα στοιχεία της 2ας Ιουνίου της ΕΚΤ, που ήταν μια συνηθισμένη «ήρεμη» ημέρα, έδειχναν ότι σε όλη την Ευρωζώνη οι τράπεζες είχαν ανοίγματα μόνο 9 εκατ. ευρώ στον MLF.
Ο μηχανισμός οριακής χρηματοδότησης προσφέρει δάνεια μιας ημέρας (overnight) με επιτόκιο «τιμωρίας» (1,75%), το οποίο είναι αρκετά υψηλότερο από το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ (1%). Οι τράπεζες που προσφεύγουν σε αυτό το μηχανισμό το κάνουν ελλείψει οποιασδήποτε άλλης εναλλακτικής επιλογής και πασχίζουν να επιστρέψουν το συντομότερο τα κεφάλαια στην ΕΚΤ, αφού άλλωστε ακόμη και μια φήμη για προσφυγή τράπεζας στον MLF μπορεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη των άλλων τραπεζών.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την κατανόηση των προβλημάτων που αντιμετώπισαν τις ημέρες της κρίσης οι ελληνικές τράπεζες οι πρωτοφανείς εκροές από τον MLF που καταγράφονται στις μηνιαίες λογιστικές καταστάσεις της ΤτΕ:
Στη λογιστική κατάσταση του μηνός Μαρτίου, εμφανίζεται ξαφνικά ένα τεράστιο ποσό, ύψους 1,491 δις. ευρώ, ως υπόλοιπο χρηματοδότησης ελληνικών τραπεζών από το MLF. Μέχρι τότε, οι ελληνικές τράπεζες δανείζονταν μόνο από τους μηχανισμούς κύριας και πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης.
Στη λογιστική κατάσταση του Απριλίου, οι πιέσεις στη ρευστότητα συγκεκριμένων πιστωτικών ιδρυμάτων φαίνεται ότι συνεχίσθηκαν, αφού στη σχετική λογιστική κατάσταση της ΤτΕ καταγράφεται και πάλι άνοιγμα στον κωδικό του λογαριασμού οριακής χρηματοδότησης, αυτή τη φορά ύψους 733 εκατ. ευρώ.
Για τον Μάιο δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις ανάγκης από την ΤτΕ σε ελληνικές τράπεζες. Χρήσιμα συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν, όμως, α΄πό τα συγκεντρωτικά στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα η ΕΚΤ σε καθημερινή βάση για τις κινήσεις του μηχανισμού οριακής χρηματοδότησης, οι οποίες κατά τεκμήριο αφορούν ροές προς ελληνικές τράπεζες, οι οποίες βρίσκονται στην αιχμή των πιέσεων, εξαιτίας της κρίσης δανεισμού της χώρας.
Είναι εντυπωσιακό, ότι στο πρώτο δωδεκαήμερο του Μαΐου εμφανίζεται εντυπωσιακή κινητικότητα, με ημερήσια ανοίγματα μεταξύ 754 εκατ. ευρώ και 4,387 δις. ευρώ. Στο κλείσιμο του μήνα, στις 31 Μαΐου, το υπόλοιπο δανεισμού από τον MLF ήταν και πάλι ασυνήθιστα υψηλό ( 1,091 δις. ευρώ). Πληροφορίες από την αγορά, που δημοσιεύθηκαν και σε διεθνή ιστοσελίδα, ανέφεραν ότι ελληνική τράπεζα δέχθηκε αρκετές ενέσεις από την ΤτΕ, καθώς αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, αλλά πλέον έχει διαφύγει τον κίνδυνο.
Μέτρα σταθεροποίησης
Αξίζει να τονισθεί, ότι η ΕΚΤ, η ΤτΕ και η ελληνική κυβέρνηση έχουν υποστηρίξει με κάθε τρόπο το τραπεζικό σύστημα τους τελευταίους μήνες. Αρκεί να αναφερθεί, ότι τον Απρίλιο, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΤτΕ, η χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών με τα «συμβατικά» εργαλεία (κύρια και πιο μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση) έσπασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ, αφού εκτινάχθηκε πάνω από τα 84 δις. ευρώ (35% του φετινού ΑΕΠ!).
Το υπουργείο Οικονομικών, ύστερα από σχετική υπόδειξη της ΤτΕ, επέτρεψε στις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν και μετά τον Μάιο του τρέχοντος έτους τα κονδύλια που (κακώς κατά πολλούς…) δεν είχαν αντλήσει από το πρόγραμμα των 28 δις. ευρώ. Επιπλέον, η ΕΚΤ έχει αγοράσει, με το τελευταίο πρόγραμμά της για αγορά ομολόγων «αδύναμων» κρατών και τραπεζών, 35 δις. ευρώ κρατικών ομολόγων και 55 δις. ευρώ καλυμμένων τραπεζικών τίτλων –από το πρόγραμμα αυτό επωφελήθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, κυρίως γαλλικές και ελληνικές τράπεζες.
Υπό την αιγίδα του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξάλλου, στήνεται αυτό τον καιρό με γρήγορες διαδικασίες το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ώστε να είναι έτοιμο να προσφέρει μέχρι και 10 δις. ευρώ κεφαλαιακών ενισχύσεων σε ελληνικές τράπεζες που θα ζητήσουν βοήθεια τους επόμενους μήνες.
Τέλος, έντονες φήμες που κυκλοφόρησαν χθες στις αγορές έκαναν λόγο για σχέδιο της ΤτΕ, το οποίο εκπονήθηκε κατόπιν υποδείξεων της ευρωπαϊκής οργάνωσης διαπραγματευτών πρωτογενούς αγοράς (primary dealers), στόχος του οποίου θα είναι να επανέλθουν, με τις «πλάτες» της κεντρικής τράπεζας, οι ελληνικές τράπεζες στην ευρωπαϊκή διατραπεζική αγορά. Σύμφωνα με το σχέδιο, η ΤτΕ θα αναλάβει ρόλο εγγυητή του δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από τη διατραπεζική, δηλαδή θα λαμβάνει η ίδια τις χρηματοδοτήσεις από άλλες εμπορικές τράπεζες και θα τις μοιράζει στις ελληνικές, ώστε να υπάρχει εγγύηση αποπληρωμής αυτών των χρηματοδοτήσεων σε οποιαδήποτε περίπτωση.
Το σχέδιο αυτό, για να μην προκληθεί αναστάτωση στο ελληνικό κοινό, θα παρουσιασθεί, εφόσον τελικά εγκριθεί και από την ΕΚΤ, ως ένα σχέδιο υποστήριξης τραπεζών σε επίπεδο Ευρωζώνης και όχι μόνο στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, όμως, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, αν λειτουργήσει όντως τέτοιος μηχανισμός, θα έχει στηθεί κυρίως για την ενίσχυση των ελληνικών τραπεζών, που είναι σήμερα οι μόνες στην Ευρωζώνη που βρίσκονται απολύτως αποκλεισμένες από τη διατραπεζική αγορά.
Πάντως, έγκυρες τραπεζικές τονίζουν, ότι σε κάθε περίπτωση δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας για τη σταθερότητα των ελληνικών τραπεζών. Ακόμη και στα πιο ακραία σενάρια για τις προσεχείς εξελίξεις, το προστατευτικό δίχτυ που απλώνεται από την ΕΚΤ και την ελληνική κυβέρνηση θεωρείται αρκετά ισχυρό για να απορροφήσει οποιεσδήποτε πιέσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου