Σαρωτικές αλλαγές στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ της Κρήτης

Σαρωτικές αλλαγές, με συγχώνευση τμημάτων του Πολυτεχνείου, του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ Κρήτης, ή ακόμη και των ίδιων των ιδρυμάτων σε ένα ενιαίο ΑΕΙ με διαφορετικές σχολές, φαίνεται πως θα αποφέρει από το 2011, ο νέος νόμος - πλαίσιο που σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας, με το κωδικό όνομα ο «Καλλικράτης της Τριτοβάθμιας».

Συνεπώς, δεν αποκλείεται, σύμφωνα με τα σενάρια που διατυπώνονται κυρίως από ακαδημαϊκούς κύκλους, να υπάρξουν δραματικές αλλαγές στο χωροταξικό χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Κρήτη, με συνέπειες σε πολλαπλά επίπεδα, αφού αναμένονται αντιδράσεις αλλά και σοβαρά λειτουργικά προβλήματα που θα χρήζουν άμεσης επίλυσης. Οι κυριότερες αλλαγές του νέου νόμου - πλαίσιο, φαίνεται πως θα προβλέπουν κατάργηση όλων των λεγόμενων προβληματικών ή μη βιώσιμων τμημάτων και συγχώνευση όλων των συναφών γνωστικών αντικειμένων κυρίως του ΤΕΙ Κρήτης, με αντίστοιχα τμήματα του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου στα Χανιά.
Δεν είναι λίγοι και εκείνοι που δεν αποκλείουν την ίδρυση ενός ενιαίου ΑΕΙ της Κρήτης, στο πλαίσιο του οποίου θα λειτουργεί Πολυτεχνική Σχολή για τα σημερινά τμήματα του Πολυτεχνείου Χανίων αλλά και Ιατρική Σχολή στην οποία θα συγχωνευθούν το σημερινό τμήμα Ιατρικής και τα τμήματα της Σχολής Υγείας και Πρόνοιας του ΤΕΙ Κρήτης.
Το ενδεχόμενο πάντως της συγχώνευσης Πολυτεχνείου και Πανεπιστημίου στην Κρήτη αποκλείει κατηγορηματικά ο πρύτανης του Πολυτεχνείου των Χανίων, Ιωακείμ Γρυσπολάκης, ο οποίος να σημειωθεί προεδρεύει επιτροπής για το σχεδιασμό του νέου νόμου - πλαίσιο στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, με απόφαση της συνόδου των πρυτάνεων.
Παράλληλα, όμως, με τους πρυτάνεις, η μελέτη των οποίων για τις συγχωνεύσεις τμημάτων και σχολών σε πανελλαδικό επίπεδο, φαίνεται πως είναι ήδη έτοιμη, σχετική επιτροπή έχει συστήσει εδώ και καιρό, και το ίδιο το υπουργείο Παιδείας, τα πρώτα συμπεράσματα της οποίας θα ανακοινωθούν πιθανότατα τον Ιούνιο.
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει ήδη αποφασίσει τη δημιουργία νέου νόμου -πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που θα εφαρμοστεί από το 2011 και θα επιφέρει σαρωτικές αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα λειτουργίας των ΑΕΙ και ΤΕΙ, με τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων, να καταλαμβάνουν προεξάρχουσα θέση. Απώτερος στόχος είναι να μειωθούν κατά το ήμισυ τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ της χώρας και να μπει οριστικό λουκέτο σε όλα εκείνα τα τμήματα που έχουν πρόβλημα βιωσιμότητας. Ετσι, από τα 40 τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ που λειτουργούν σήμερα σε πανελλαδικό επίπεδο, το υπουργείο Παιδείας φιλοδοξεί να τα μειώσει στα 20, στο πλαίσιο μίας διττής προσπάθειας. Να αναβαθμιστεί πλήρως η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και να περιοριστούν σημαντικά τα έξοδά της από τον προϋπολογισμό λόγω και της οικονομικής κρίσης. Οι πρώτες νύξεις μάλιστα για τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση στην Τριτοβάθμια έγιναν και στη Βουλή κατά τη συζήτηση του νέου πολυνομοσχεδίου, στα άρθρα του οποίου προβλέπονται λακωνικά «αλλαγές στο σύστημα λειτουργίας των ΑΕΙ».
Τα σενάρια
Ειδικά για την Κρήτη, τα σενάρια που ακούγονται είναι πολλά. Ωστόσο, τίποτα δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει επί της ουσίας, αφού μετά την αρχική ανακοίνωση των προθέσεων του υπουργείου Παιδείας τον Ιούνιο και τη συνεκτίμηση των προτάσεων Γρυσπολάκη από τη σύνοδο των πρυτάνεων, θα ακολουθήσει δημόσια διαβούλευση.
Σύμφωνα με τα όσα φημολογούνται, πέρα από την ενδεχόμενη συγχώνευση Πολυτεχνείου και Πανεπιστημίου, δεν αποκλείεται τα δύο ΑΕΙ του νησιού να παραμείνουν ως χωριστές ακαδημαϊκές οντότητες, ωστόσο το δεύτερο αυτό σενάριο θέλει τη συγχώνευση του Πανεπιστημίου Κρήτης, με την έδρα του είτε να παραμένει στο Ρέθυμνο και να μετακινηθούν τα τμήματα του Ηρακλείου στο γειτονικό νομό είτε και το αντίστροφο.
Το τρίτο και πιο πιθανό -με βάση τα σημερινά δεδομένα- σενάριο, προβλέπει την εν δυνάμει συγχώνευση όλων των ομοειδών τμημάτων του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπως για παράδειγμα το Μαθηματικό με το Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και τη συγχώνευση τεσσάρων τμημάτων και δύο σχολών του ΤΕΙ Κρήτης με το Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο.
Οι σαρωτικές αυτές αλλαγές θεωρείται δεδομένο ότι θα επιφέρουν συνέπειες που θα σχετίζονται αρχικά με τη σημαντικότατη μείωση του αριθμού των εισακτέων, την έναρξη νέας διαμάχης των τοπικών κοινωνιών στην Κρήτη και όχι μόνο, το ξέσπασμα νέων φοιτητικών κινητοποιήσεων και την απώλεια θέσεων εργασίας διδακτικού, ερευνητικού, διοικητικού προσωπικού και συμβασιούχων.
Σύμφωνα με τους ίδιους ακαδημαϊκούς κύκλους, εκφράζεται έντονος προβληματισμός για τη διαδικασία μετάβασης των ιδρυμάτων στο νέο καθεστώς και κυρίως στην παράμετρο που αφορά στις συγχωνεύσεις τμημάτων ΤΕΙ με πανεπιστήμια. Οι φοιτητές θα υποχρεωθούν να δίνουν κατατακτήριες εξετάσεις ή θα τους αναγνωρίζονται αυτοδίκαια τα έτη σπουδών που έχουν ήδη παρακολουθήσει; Τι πρόκειται να γίνει με τα οφειλόμενα μαθήματα και ένας σπουδαστής του ΤΕΙ σε ποιο έτος του Πανεπιστημίου ή του Πολυτεχνείου Κρήτης θα εγγράφεται;
Κι αν η φοιτητική κοινότητα αισθανθεί αιφνιδιασμένη από τις εξελίξεις που προχωρούν με καταιγιστικούς ρυθμούς, η ακαδημαϊκή κοινότητα σε τοπικό επίπεδο φαίνεται πως είναι ήδη έτοιμη να συμμετάσχει στο διάλογο για τη χωροταξική αλλαγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αφού οι διοικήσεις και των τριών ιδρυμάτων θεωρούν πως οι συγκυρίες είναι ώριμες πλέον για μία εκ βάθρων αναδιάρθρωση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.